Druga konferencija direktora nacionalnih biblioteka Jugoistočne Evrope održana je u Nacionalnoj biblioteci Crne Gore „Đurđe Crnojević“, na Cetinju 12. i 13. oktobra 2013. godine. Nacionalna biblioteka Crne Gore „Đurđe Crnojević“ organizovala je Konferenciju direktora nacionalnih biblioteka Jugoistočne Evrope pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Crne Gore.

Na konferenciji su učestvovali: direktor Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine Dr Ismet Ovčina; direktorka Nacionalne i sveučilišne knjižnice Hrvatske (NSKH), Dunja Seiter- Šverko i savjetnica za međunarodnu saradnju NSKH, Jasenka Zajec; rukovodilac knjižnog fonda i usluga i zaštite bibliotečkog materijala Nacionalne i univerzitetske biblioteke Makedonije „Sveti Kliment Ohridski“ (NUBM), Zorica Jakovleska Spirovska i sistem inženjer NUBM Ljupčo Jovanov; direktorka Narodne i univerzitetske biblioteke Slovenije, Mateja Komel Snoj, kao i vršilac dužnosti direktora Narodne biblioteke Srbije (NBS), Svetlana Jančić i načelnica Odjeljenja posebnih fondova NBS Olivera Stefanović; kao i direktorka Nacionalne biblioteke Crne Gore „Đurđe Crnojević“, Jelena Đurović, sa saradnicima.

Centralna tema prvog dana Konferencije bila je „Saradnja nacionalnih biblioteka Jugoistočne Evrope na zaštiti i prezentaciji kulturne baštine“. Učesnici Konferencije saglasili su se da je zaštita, očuvanje i prezentacija kulturne baštine, kao dobra od opšteg interesa, danas u svijetu prepoznata kao prioritet. Činjenica je da je veliki dio kulturnih dobara u svijetu danas značajno devastiran, uticajem subjektivnih i objektivnih faktora, ali i neefikasnim mehanizmima zaštite.

Drugi dan Konferencije bio je posvećen pismenoj zaostavštini i književnom djelu Petra II Petrovića Njegoša u svijetlu obilježavanja jubileja 200 godišnjice njegovog rođenja.  

Nakon izlaganja, diskusija i prezentacija u kojima su svi učesnici dali svoj doprinos,  doneseni su sljedeći zaključci:

1. U cilju zaštite, očuvanja i prezentacije kulturne baštine zemalja Jugoistočne Evrope, kao i nastavka bliske međunarodne saradnje, učesnici Konferencije saglasili su se da se upravljanje zbirkama starih i rijetkih knjiga, u cilju omogućavanja pristupa njihovom sadržaju, odvija kroz složeni proces identifikacije, izrade registara, inventara i kataloga, kako u štampanom tako i u  elektronskom obliku, njihove pravne i fizičke zaštite. Da bi se znalo koja prva izdanja starih i rijetkih knjiga imamo na prostoru Jugoistočne Evrope i da bi se pomenuto kulturno nasljeđe zaštitilo, potrebno je, prije svega, da sve nacionalne biblioteke regiona urade zajednički centralni registar kulturnih dobara.
2. U cilju prezentacije kulturnih dobara  zajednička inicijativa je da se digitalne kolekcije integrišu i da se izradi jedinstveni web portal pisane kulturne baštine sa prostora Jugoistočne Evrope, kao i web portal na kojem bi se našli sadržaji najznačajnijih djela velikana nacionalnih književnosti zemalja regiona, velikana umjetnosti i nauke.
3. Cilj zajedničkog projekta je  definisanje trenutnog stanja u primjeni tehnika restauracije kulturnih dobara u regionu, kako bi se dobila jasna slika najperspektivnijih iskustava koja su se do sada sprovodila, kao i definisanju zajedničkih metodologija za upravljanje procesom restauracije i prezentacije dragocjenih istorijsko-umjetničkih dobara.
4. Zajednički projekat za cilj ima i uspostavljanje regionalne mreže za podršku aktivnosti nacionalnih biblioteka namijenjenih zaštiti, konzervaciji, restauraciji i valorizaciji knjižnog i dokumentarnog nasljeđa kao zajedničke baštine, kao i njenoj prezentaciji. U tom smislu, neophodna je saradnja između nacionalnih biblioteka Jugoistočne Evrope i na razmjeni digitalnig sadržaja, “putujućih” izložbi starih i rijetkih knjiga, kao i virtuelnih izložbi. Ovakav vid razmjene omogućilo bi da se različitim kategorijama korisnika obezbijedi bolji pristup zbirkama koje se čuvaju u pojedinim nacionalnim bibliotekama.
5. Projektno partnerstvo bi za nacionalne biblioteke Jugoistočne Evrope imalo pozitivne efekte, kako ekonomsko-finansijske, tako i one koji se odnose na profesionalno usavršavanje. Mladi kadrovi iz država Jugoistočne Evrope bi se na različite načine uključili u projektnu djelatnost: od međunarodne koordinacije do finansijskog upravljanja, od aktivnosti na polju kulture i nauke, do mogućnosti kreiranja novih djelatnosti u kulturnom sektoru. Takođe, potrebno je formirati centre kompetitivnosti.

Domaćin sljedeće Konferencije, koja će se održati 2014. godine, biće Nacionalna i sveučilišna knjižnica Hrvatske. 

{gallery}kdnb{/gallery}